Γράμμα από το Δουβλίνο. Αναμνήσεις από τη Βέροια. Οι βρύσες της πόλης μου.

Του Παντελή Γουλάρα

     Όταν ήμασταν πιτσιρικάδες, όλη μας η δραστηριότητα έξω από το σπίτι, στα παιχνίδια μας αλλά και στις ώρες της ξεκούρασης, ήταν γύρω από μια δημόσια βρύση. Οι δημόσιες βρύσες είναι ένα από τα χαρακτηριστικά της Βέροιας. Έρχονται από πολύ παλιά, όταν τρεχούμενο νερό δεν υπήρχε μέσα στα σπίτια. Οι κάτοικοι κάθε γειτονιάς τροφοδοτούνταν με νερό απ' αυτές τις δημόσιες βρύσες. Το νερό έρχονταν από τις δυο βασικές πηγές του Βερμίου που τροφοδοτούσαν την πόλη, το Ακ-σου ή Άξιο όπως το έλεγαν μερικοί ή Ασπρονέρι και το Καρά-σου ή Μαυρονέρι. Έρεε ελεύθερα και γέμιζε τις στέρνες μπροστά στις βρύσες. Γύρω απ' αυτές τις στέρνες συνήθως στήναμε τις παρέες μας.

     Στα παιδικά μου χρόνια, θυμάμαι ακόμα κάποια, ελάχιστα, από τα σπίτια της γειτονιάς που δεν είχαν δικό τους τρεχούμενο νερό και χρησιμοποιούσαν το νερό της δημόσιας βρύσης. Έτσι κι αλλιώς η χρέωση γινόταν από το Δήμο με ένα σταθερό ποσό για κάθε νοικοκυριό. Όταν ο Δήμος υποχρέωσε όλους να βάλουν μετρητές τότε εγκαταστάθηκαν και παροχές στα ελάχιστα σπίτια που είχαν απομείνει. Αργότερα άρχισαν να μπαίνουν και κάνουλες σε κάποιες από τις βρύσες κι έτσι σταμάτησε η ελεύθερη ροή του νερού.

Γράμμα από το Δουβλίνο. Στενοχώρησα τον Ελύτη μας...

Του Παντελή Γουλάρα

     Θεσσαλονίκη. Νοέμβρης δεκαεπτά του χίλια εννιακόσια ογδόντα ένα. Ένα μήνα μετά τις εκλογές που έδωσαν την συντριπτική νίκη στο ΠΑΣΟΚ και στον Ανδρέα Παπανδρέου. Βράδυ. Στην πλατεία Αγίας Σοφίας μια από τις μαζικότερες συγκεντρώσεις για την επέτειο του Πολυτεχνείου. Ίσως η μαζικότερη. Την ίδια ώρα, στην Εγνατία, μέσα σ’ ένα αστικό της γραμμής 8 (ή 31;) κατευθύνομαι προς το Λιμάνι. Όλη η πόλη διαδηλώνει κι εγώ παρουσιάζομαι στο στρατό.

     Τόπος παρουσίασης, το Κέντρο Διερχομένων Θεσσαλονίκης, στο Λιμάνι. Δεν είναι η πρώτη φορά που πάω στο στρατό. Για πρώτη φορά πήγα τον Αύγουστο του 1979 μετά τη διακοπή της φοιτητικής αναβολής. Εξ αιτίας όμως κάποιου παλιού προβλήματος υγείας, μια δεύτερη αναβολή για δυο χρόνια μ’ έφερε την μέρα αυτή 17/11/1981 να ξαναντύνομαι στο χακί.

     Λίγες μέρες στο κέντρο διερχομένων και στις 25 του Νοέμβρη στο Κιλκίς για εκπαίδευση στο στρατόπεδο «Καμπάνη». Μόνος ανάμεσα στους φαντάρους της προηγούμενης σειράς, γιατί η δική μου σειρά θα κατατάσσονταν σε καμιά βδομάδα. Μετά μάλιστα από δυο-τρεις μέρες (όταν όλοι πήγαν στις μονάδες τους) έμεινα εντελώς μόνος να τριγυρνάω άσκοπα στο άδειο κτίριο του λόχου περιμένοντας τους φαντάρους της σειράς μου.

Γράμμα από την Κύπρο. Κείνη την "παραπανήσια αγάπη". Χριστουγεννιάτικο Διήγημα

Του Βασίλη Χαραλάμπους

- Αυτό το παιδί αλλιώτικο έγινε Στάθη.

- Να φεύγει μόλις αρχινίσουν οι διαφημίσεις στα παιδικά προγράμματα;

- Μα γιατί να φεύγει;

- Είναι ν’ απορείς Δέσπω.

- Μονάχα παιχνίδια διαφημίζουν, τίποτα άλλο.

- Ακριβώς.

- Δεν καταλαβαίνω.

- Να, που μονάχα παιχνίδια διαφημίζουν.

- Δεν σε καταλαβαίνω Στάθη.

- Περίεργο μου φαίνεται Δέσπω, για τούτο συλλογιέμαι…

- Δηλαδή;

- Μήπως η ευαίσθητη ψυχή του άλλα συλλογίστηκε;

- Τι;

- Να, ξέρω; Λες αιτία νά’ναι τα φτωχοπαίδια που τόσες φορές αναρωτήθηκε γιατί να διαφημίζουν τόσα παιχνίδια; «Δεν λυπούνται τα φτωχοπαίδια έλεγε και ξανάλεγε».

- Λες; Δεν αποκλείεται.

Γράμμα από την Κύπρο. Παραπανήσια Έγνοια. Ποίημα

Του Βασίλη Χαραλάμπους

Ακόμη στ’ ακρόγιαλο

οι δυό γεροψαράδες

ιχθύες αγρεύουν.

Στα σχοινοδίκτυα τρύπες πάμπολλες

τις έγνοιες δεν κρατούνε

αρμοί 'ναι που μαζεύουνε

τους λιγοστούς ιχθύες.

(Ψαράδες - Πίνακας του Βάσου Γερμενή)

Γράμμα από την Κύπρο. Το έρμο τούτο πλήθος. Ποίημα

Του Βασίλη Χαραλάμπους

Αλήθεια πόσο περίτεχνα κάποτε

στην πολύβουη πολιτεία

το καθημερινό συναπάντημα

αλλιώτικα πάθια ξεσκεπάζει.

Δημηγόροι πάθια αλλότρια διαλαλώντας

περίεργα τα πλήθη σαγηνεύουν.

(Ο Περικλής αγορεύων στην Πνύκα - πίνακας του Philipp von Foltz)

Γράμμα από την Κύπρο. Μηδέ απορούντες. Ποίημα

Του Βασίλη Χαραλάμπους

Ετούτος ο λαός συλλαβίζει ακόμη

στη χλαλοή των λεωφόρων

«φεύγε πολέμιον δανειστήν»

φεύγε εξ εσπερίας άφιλον δανειστήν.

Τόσες φορές το’πε τούτο ο Πλούταρχος

με κείνη τη σιγουριά για τ’ απογεννίδια.

Letter from Dublin. Washing hands (Ordinary Things)

By Pantelis Goularas

     Common things, daily things. Things I use to do every day. The daily morning hygiene. What made me decide, when washing my hands, start to examine them? Staring at them like I never see them before. Like I see them for first time, today. Like they were not my useful tools, all this time till now. Strange things.

     When did all these veins appear on the back of the hands? Swelling distinctively on each hand, with a little green, a little blue color. On my left hand they are like a real whole tree. With the tree trunk, that covers till the middle of the hand and the branches, branching out, right and left and each of them, separately, form each particular finger. On my right hand the veins are different and they are not so simple like the left ones. They are like a bush with complex branches. I don't know from where they start and where they end. But, one thing is absolutely sure. For a total of sixty two years they continue to transfer my blood from the fingers to the heart, participating this way, in the miracle of life.

(From the pathfinder.gr)

Γράμμα από τη Βέροια. Ιστορίες από το Κακοσούλι. Μπάλα

Του Ανδρέα Μαρολαχάκη

     Μπάλα!

     Ίσως η μοναδική λέξη που ασκούσε μια μαγεία και μια απίστευτη έλξη, σε όλους τους πιτσιρικάδες της γειτονιάς, τότε λίγο πριν τελειώσουμε το δημοτικό σχολείο. Παρ’ όλο που δεν είχαμε πολλές παραστάσεις, από επίσημα παιχνίδια ποδοσφαίρου, γιατί ήταν ελάχιστες οι φορές είχαμε παρακολουθήσει αγώνες πρωταθλήματος. Εμείς γοητευόμασταν, από τους τότε, σχεδόν μυθικούς στα μάτια μας, ήρωες των γηπέδων. Η μόνη μας επαφή με αυτούς, ήταν οι φωτογραφίες τους, που βρίσκαμε σε περιτυλίγματα με καραμέλες και που αν συμπληρώναμε με αύξοντα αριθμό τις φωτογραφίες τους, κερδίζαμε μια μπάλα. Σαν σε όνειρο, θυμάμαι πως η πιο δυσεύρετη, ήταν το νο 15 που απεικόνιζε τον Δομάζο του Παναθηναϊκού, η οποία, είχε και την σφραγίδα εγκυρότητας, του παιχνιδιού. Ενώ αντιθέτως αυτή που έβρισκες συνήθως, ήταν του Καλιοτζή, παίκτη του Άρη και συνήθως δεν είχε καμία αξία, στις μεταξύ μας συναλλαγές. Υπήρχαν τότε πολλά παιδιά, που είχαν συμπληρωμένες δύο και τρεις συλλογές, των παικτών, χωρίς όμως να έχουν στην κατοχή τους, το νο 15 που θα τους έδινε το βραβείο. Το έπαθλο ήταν μια μπάλα ποδοσφαίρου, αρκετά καλοφτιαγμένη, με δυνατότητα να την φουσκώνουμε όποτε θέλαμε, με μια βελόνα σύριγγας. Σήμερα φαντάζομαι, πως κανένα παιδί, δεν θα έδινε σημασία, σε ένα τέτοιο τρόπαιο, αλλά για μας, εκείνη την εποχή, ήταν άπιαστο όνειρο. Έτσι στην προσπάθεια μας, να κερδίσουμε στον διαγωνισμό ξοδεύαμε όλο μας σχεδόν το χαρτζιλίκι, αγοράζοντας αυτού του είδους τις καραμέλες. Αν και δεν είχαμε ακούσει ποτέ, κάποιος γνωστός μας, να έχει κερδίσει και να συμπληρώσει όλο τον αριθμό των παικτών, εμείς ελπίζαμε, ο καθένας για τον εαυτό του, ότι θα μας ευνοούσε η τύχη και θα είχαμε την δυνατότητα να κερδίσουμε τον διαγωνισμό.