Μέρες Πανδημίας. Μερικές συγκρίσεις ανάμεσα στην Ελλαδα και στην Ιρλανδία

Γράμμα του Παντελή Γουλάρα από το Δουβλίνο

Πρώτη εβδομάδα του lockdown. Δρόμοι έρημοι αν και μόλις έχει νυχτώσει

     Είχα προγραμματίσει να ταξιδέψω στην Ελλάδα στις 21 Μαρτίου για καμιά δεκαριά μέρες. Δυστυχώς η εξάπλωση της πανδημίας και στις δυο χώρες με ανάγκασε να παραμείνω στην Ιρλανδία, σε συνθήκες απομόνωσης κατ' οίκον, όπως όλοι σχεδόν οι κάτοικοι της χώρας. Έχοντας την άνεση χρόνου, άρχισα να ενημερώνομαι πιο αναλυτικά για το τι συμβαίνει στην κάθε μια απ' της χώρες. Αυτήν της καταγωγής και αυτήν της διαμονής στον οποίο βρίσκομαι τα πέντε τελευταία χρόνια.

     Πρώτ' απ' όλα τα συστήματα υγείας, διαφέρουν σημαντικά. Στην Ιρλανδία ο κάθε κάτοικος είναι υποχρεωμένος να έχει τον Οικογενειακό του Γιατρό ή General Practitioner όπως ονομάζεται. Αυτός είναι Γενικός Γιατρός που εργάζεται σε δικό του ιδιωτικό ιατρείο και έχει την ευθύνη τήρησης του ιατρικού ιστορικού του πολίτη που είναι γραμμένος σ' αυτόν. Η αμοιβή του καθορίζεται με διάφορους τρόπους ανάλογα με το εισόδημα του ασθενούς. Αυτός και μόνο έχει την ευθύνη παραπομπής στο νοσοκομείο ή σε ιατρικό εργαστήριο για περαιτέρω έρευνα ενός περιστατικού. Ιδιωτικά ιατρεία ειδικοτήτων ή εργαστήρια υπάρχουν ελάχιστα κι αυτά στις μεγαλύτερες πόλεις. Η μεγάλη πλειοψηφία των ειδικών γιατρών εργάζεται στα νοσοκομεία της χώρας.

     Αυτοί οι ίδιοι οι Οικογενειακοί Γιατροί έχουν την ευθύνη να αντιμετωπίσουν σε πρώτη φάση τα περιστατικά τα ύποπτα για Covid-19. Λόγω ιδιαιτερότητας τις περισσότερες φορές η εκτίμηση γίνεται τηλεφωνικά ή με τηλεοπτικά μέσα (skype, messenger κλπ) και στη συνέχεια είτε δίνεται η εντολή για παραμονή στο σπίτι προληπτικά για 2 εβδομάδες, είτε παραπέμπεται για test στα νοσοκομεία ή τα εργαστήρια αναφοράς. Έχει δοθεί ιδιαιτερη βαρύτητα στη διενέργεια όσον το δυνατόν περισσότερων test προκειμένου να ελεγχθεί η κατάσταση.

Τα μπαρ κλειστά και σκοτεινά

     Θα περίμενε κανένας, λόγω της ιδιαιτερότητας της χώρας (νησί) να ελεγχθεί εύκολα η εξάπλωση του ιού. Αυτό όμως δεν έγινε ή τουλάχιστον δεν έγινε με την ίδια επιτυχία που είχε η Ελλάδα. Η διαφορά οφείλεται σε δύο λόγους: 1. Η μικρή καθυστέρηση στη λήψη γενικών μέτρων πρόληψης στο σύνολο του πληθυσμού και 2. Τα ανοιχτά σύνορα με τη Βόρεια Ιρλανδία, περιοχή με Βρετανική διοίκηση και εντελώς διαφορετική αντιμετώπιση της πανδημίας.

     Στην Ελλάδα η λήψη μέτρων ξεκίνησε από την περίοδο του καρναβαλιού, με την απαγόρευση των διάφορων εκδηλώσεων. Αποδείχθηκε σημαντική γιατί επιβλήθηκε την στιγμή που ξεκινούσε η διασπορά του ιού. Στην Ιρλανδία δεν είχε εμφανιστεί ακόμα εκείνες τις μέρες κανένα περιστατικό. Παρά το ό,τι έγιναν συστάσεις για αποφυγή συγκεντρώσεων και τήρηση αποστάσεων, αυτές δεν πέρασαν στον κόσμο που συνέχισε να παραβρίσκεται σε διάφορες εκδηλώσεις, κοινωνικές κυρίως.

     Τα σχολεία στην Ελλάδα έκλεισαν στις 10 Μαρτίου. Αντίθετα στην Ιρλανδία στις 13 Μαρτίου. Εκείνη την περίοδο και μία μέρα διαφοράς έπαιζε σημαντικό ρόλο. Ξενοδοχεία έκλεισαν σταδιακά από τις 16 μέχρι τις 22/3 στην Ιρλανδία. Στις 22/3 στην Ελλάδα. Τα καταστήματα στην Ελλάδα έκλεισαν στις 17 και 18 Μαρτίου, ενώ στην Ιρλανδία μια βδομάδα μετά στις 24/3. Η παραμονή στο σπίτι ήταν υποχρεωτική για την Ελλάδα, μαζί με το κλείσιμο των καταστημάτων, στην Ιρλανδία μόνο ως σύσταση στην αρχή, με περιορισμό μόνο ως προς την απόσταση που μπορεί κάποιος να βρεθεί μακριά από το σπίτι του. Αργότερα έγινε πιο αυστηρή. Οι περιορισμοί στις αθλητικές εκδηλώσεις ξεκίνησαν στην Ελλάδα από τις 10 Μαρτίου, στην Ιρλανδία 10 μέρες αργότερα. Και ούτω καθ' εξής. Όλες αυτές οι καθυστερήσεις είχαν αρνητικές επιπτώσεις στον έλεγχο της διασποράς του ιού.

Τα ξενοδοχεία έρημα

     Σε ό,τι αφορά τη δεύτερη αιτία. Η υπό Βρετανική διοίκηση Βόρεια Ιρλανδία, ακολούθησε τη γενικότερη πορεία του Ηνωμένου Βασιλείου. Στην αρχή χωρίς κανένα περιοριστικό μέτρο, σύμφωνα με την πολιτική “ανοσίας της αγέλης” που αποφάσισε να ακολουθήσει η Βρετανική κυβέρνηση, με αποτέλεσμα την έκρηξη του αριθμού των περιστατικών. Δεδομένου δε ότι τα σύνορα Ιρλανδίας και Βόρειας Ιρλανδίας παρέμειναν ανοιχτά (στην ουσία δεν υπάρχουν ορατά σύνορα) η αύξηση των περιστατικών στο Βορρά είχε επιπτώσεις και στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας. Σημαντική ήταν η αύξηση κυρίως στις παραμεθόριες επαρχίες καθώς η επικοινωνία με την άλλη πλευρά των συνόρων ήταν καθημερινή και αδιάκοπη. Κάποιες απ' αυτές τις παραμεθόριες περιοχές (π.χ. Κάβαν) είχαν ποσοστιαία περισσότερα περιστατικά ακόμα και από το Δουβλίνο.

     Κάποιες ακόμα λεπτομέρειες:

     Οι εκδηλώσεις της μεγαλύτερης εθνικοθρησκευτικής γιορτής της Ιρλανδίας, της γιορτής του Αγίου Πατρικίου, στις 17 Μαρτίου, ματαιώθηκαν λόγω των περιοριστικών μέτρων. Επίσης ματαιώθηκαν και οι εκδηλώσεις της Εθνικής γιορτής, της επετείου της Επανάστασης του Πάσχα 1916 (Easter rising) που παραδοσιακά γίνονται κάθε χρόνο το Πάσχα σαν να είναι κινητή γιορτή. Όλες οι εκκλησίες αναξάρτητα από δόγμα, παραμένουν κλειστές για το κοινό. Το ίδιο και όλοι οι άλλοι χώροι λατρείας, οποιασδήποτε θρησκείας. Κανένας όμως Ιρλανδός δεν διανοήθηκε να ισχυριστεί ότι διώκονται τα ιερά και τα όσια της φυλής του. Ούτε υπήρξαν τα φαινόμενα ανυπακοής των λειτουργών της θρησκείας που τελικά βάζουν σε κίνδυνο το ποίμνιό τους.

     Οι θεωρίες συνωμοσίας δεν έχουν πέραση. Όχι ότι δεν εμφανίζονται, αλλά τουλάχιστον οι Ιρλανδοί δεν είναι τόσο εύπιστοι όσο οι Έλληνες.

     Με την επιβολή των περιοριστικών μέτρων, εμφανίστηκε και το πρόβλημα της ανεργίας. Περίπου 140.000 έμειναν άνεργοι από το κλείσιμο καταστημάτων, ξενοδοχείων και άλλων επιχειρήσεων. Για όλους αυτούς υπάρχει πρόβλεψη να πληρώνονται εβδομαδιαία από τον αντίστοιχο ιρλανδικό ΟΑΕΔ με ένα ποσό 350€/εβδομάδα που είναι περίπου το αντίστοιχο του βασικού μισθού. Η καταβολή τους ξεκινάει από την αμέσως επόμενη εβδομάδα που ο εργαζόμενος χάνει τη δουλειά του και γίνεται με μια απλή αίτηση. Το ίδιο ισχύει και για αυτοαπασχολούμενους που αναγκάστηκαν να κλείσουν την επιχείρησή τους. Η αρχική πρόβλεψη ήταν για 6 εβδομάδες, στη συνέχεια επεκτάθηκε στις 12 και αργότερα μέχρι το τέλος της πανδημικής κρίσης.

     Σούπερ μάρκετ και καταστήματα τροφίμων παραμένουν ανοιχτά. Το ίδιο και τα Φαρμακεία. Η είσοδος όμως σ' αυτά γίνονται με αριθμητικούς περιορισμούς και λήψη μέτρων απολύμανσης των χεριών.

     Υπάρχει σύσταση για τη χρήση μάσκας και το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού τη χρησιμοποιεί. Ιδιαίτερα οι μεγάλης ηλικίας. Υποχρεωτικά στα μέσα συγκοινωνίας και σε κλειστούς χώρους. Δεν διανοήθηκε όμως κανένας να χρεώσει στην κυβέρνηση ότι ευνοεί κάποιον κατασκευαστή ή εισαγωγέα.

     Μέχρι τις 10/5/20 η Ιρλανδία είχε 22760 διαγνωσμένα περιστατικά Covid-19 και 1446 θανάτους. Στην Ελλάδα αντίστοιχα ήταν 2716 περιστατικά και 151 θάνατοι. Για να γίνει αντιληπτή η σύγκριση θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ο πληθυσμός της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας είναι κάτι λιγότερο από 5 εκατομμύρια ενώ της Ελλάδας είναι κοντά στα 11 εκατομμύρια.

     Πηγές:

α) News 247, 23/3/2020 Κορονοϊός-Ιρλανδία: Ενισχύονται τα μέτρα, κλείνουν καταστήματα και χώροι ψυχαγωγίας.

β) iefimerida 8/4/2020 Κορωνοϊός-Αποκαλυπτικός πίνακας σύγκρισης: Πότε πήρε μέτρα κάθε χώρα, πού βρίσκεται η Ελλάδα

γ) real.gr 5/5/20 Ιρλανδία-Κορωνοϊός: Η πανδημία κι η κοινή αντιμετώπισή της, αποδεικνύεται για κάποιους ως το όχημα για επενένωση του νησιού

δ) ΤΑ ΝΕΑ 16/3/2020 Ιρλανδία: Έμειναν άνεργοι 140.000 άνθρωποι σε λίγες εβδομάδες

ε) Ιστοσελίδα Ιατρικού Συλλόγου Πρέβεζας 10/5/2020 Σύστημα Υγείας Ιρλανδίας, μια άλλη προσέγγιση

στ) Πρώτο Θέμα 10/5/2020 Κορωνοϊός: Live Updates

ζ) Wikipedia

     Σημείωση: Το παραπάνω κείμενο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο τεύχος Μαΐου 2020 του διαδικτυακού περιοδικού e-ΔΙΑΥΛΟΣ.