Φουρφούριαααα!

Γράμμα του Παντελή Γουλάρα από το Δουβλίνο

     Στρογγυλοπρόσωπος. Μ' ένα κεφάλι μέτριο προς το μικρό. Τα μαλλιά του κουρεμένα κοντά. Όσες φορές οι λίγες τρίχες του αφήνονταν να μεγαλώσουν, αντίκριζαν κάθετα τον ουρανό, σαν τα αγκάθια του αχινού.

     Μάτια μικρά, απροσδιορίστου χρώματος, μάλλον ανοιχτά γκρίζα, κοίταζαν δεξιά-αριστερά μ' ένα περίεργο παιχνίδισμα, χωρίς στην πραγματικότητα να βλέπουν κάπου συγκεκριμένα. Τυφλός δεν ήταν, φαίνονταν όμως ότι η όρασή του ήταν μειωμένη. Μέτωπο μικρό, που μεγάλωνε από την απουσία μαλλιών μπροστά. Μύτη επίσης μικρή, λίγο ανασηκωμένη στην άκρη. Στο στόμα, εμφανίζονταν πάντα ένα μισό χαμόγελο. Στα μάγουλα και στο σαγόνι, κατοικούσαν κάτι αραιά γένια, αξύριστα “τεσσάρων ημερών” το ίδιο ίσια όπως τα μαλλιά της κεφαλής. Δεξια κι αριστερά ξεχώριζαν πεταχτά αυτιά.

     Μέτριος στο ύψος. Φορούσε πάντοτε ένα πουκάμισο γκρι ή καφέ, άτσαλα κουμπωμένο, συνήθως μέσα στο παντελόνι, μερικές φορές μισό μέσα, μισό έξω. Από τα ανοίγματα που άφηναν τα στραβοκουμπωμένα κουμπιά, φαίνονταν κάποιες φορές το στέρνο. Το παντελόνι του, ίδιο χρώμα με το πουκάμισο, πάντα με το ρεβέρ ξεφτισμένο, έφτανε μέχρι λίγο πάνω από τον αστράγαλο. Παπούτσια τα γνωστά πάνινα εκείνης της εποχής, της “Αλυσίδας”, που κάποτε ίσως να ήταν άσπρα αλλά με τον καιρό και τη σκόνη, είχαν πάρει το χρώμα των ρούχων του.

     Από την μέρα που εδραιώνονταν η Άνοιξη μέχρι που μας αποχαιρετούσε το Καλοκαίρι, έκανε καθημερινά την ίδια διαδρομή, από το πρωί μέχρι αργά το σούρουπο. Άγιοι Ανάργυροι-Εληά-Ρολόι και πίσω ξανά. Και πάλι πάνω-κάτω, βαδίζοντας αργά, μ' έναν λιγάκι ασταθή βηματισμό, αδιάκοπα διαλαλώντας την πραμάτεια του...

     “Φουρφούριααααα!”

     “Φουρφούριααααα!”

     Στο δεξί χέρι κρατούσε ένα καλάθι, περασμένο μέχρι τον αγκώνα. Μέσα στο καλάθι, ξεχώριζε το πάνω μέρος των πολύχρωμων φουρφουριών, που έφτιαχνε μόνος του και τα πουλούσε. Όταν τύχαινε να φυσάει αέρας, γυρνούσαν όλα μαζί, δημιουργώντας ένα υπέροχο θέαμα για τα παιδικά μας μάτια. Στο αριστερό χέρι, κρατούσε ένα ξύλο, στο μέγεθος του γκλομπ, που το κουνούσε συνέχεια δεξιά αριστερά. Όσες φορές τον ρωτούσε κάποιος, γιατί κουνάει το ξύλο απαντούσε με την αργή, βραχνή φωνή του...

     “Κά-νω α-έ-ρα για να γυρ-νάν τα φουρ-φούρ-για”... Με το τελευταίο “για” ιδιαίτερα τονισμένο.

     Και ξανά: “Φουρφούριαααα, φουρφούριααααα”!

     Τρέχαμε, πιτσιρικάδες, παρακαλούσαμε του γονείς να μας δώσουν μισή δραχμή (τόσο τα είχε τα φουρφούρια) για να αγοράσουμε ένα πράγμα άχρηστο γι' αυτούς, αλλά παιχνίδι χαράς για μας. Και πάντα μας το 'διναν πρόθυμα το μισόφραγκο, όπως λέγαμε τότε τη μισή δραχμή. Και τρέχοντας επίσης πηγαίναμε στον Αντώνη το Φουρφουρά να αγοράσουμε ένα φουρφούρι. Και συνεχίζοντας το τρέξιμο όλη την ώρα, για να βλέπουμε το φουρφούρι να γυρίζει από το ρεύμα του αέρα, που δημιουργούσαμε με το τρέξιμό μας, ακόμα και τις μέρες της μεγάλης άπνοιας. Και ιδρωμένοι από το τρέξιμο, να γυρίζουμε το σούρουπο στο σπίτι, γεμάτοι από παιχνίδι, ικανοποιημένοι που για μια ακόμη μέρα βρήκαμε κάτι να παίξουμε. Άλλωστε συνήθως τα φουρφούρια μας δεν κρατούσαν δεύτερη μέρα.

     Τα χρόνια πέρασαν, μεγαλώσαμε, οι εμφανίσεις του Αντώνη του Φουρφουρά αραίωσαν, μέχρι που κάποια μέρα σταμάτησαν για πάντα, ακολουθώντας την κοινή μοίρα όλων των ανθρώπων. Περπατάμε στους κεντρικούς δρόμους της πόλης μας, κοιτάμε πάνω-κάτω, ίσως να δούμε τη γνώριμη μορφή με το καλάθι στο χέρι, ίσως να ακούσουμε τη γνώριμη βραχνή φωνή...

     “Φουρφούριααααα!”

     “Φουρφούριααααα!”

     Η πόλη μας, η Βέροια, δεν χαρακτηρίζεται μόνο από τις παρουσίες της, αλλά και τις απουσίες της.

....................

     Αυτός ήταν ο Αντώνης ο Φουρφουράς, ένας από τους “γραφικούς τύπους” της Βέροιας, όπως τον θυμάμαι...

     Σημείωση: Τα φουρφούρια σε άλλα μέρη της Ελλάδας τα ονομάζουν μύλους.

     Θυμήθηκα τον Αντώνη τον Φουρφουρά, από ένα πρόσφατο δημοσίευμα στο Facebook, σχετικό με τα φουρφούρια ή μύλους, του φίλου και συνεργάτη Γιώργου Παληγεώργου.

     Η φωτογραφία είναι από το penna.gr