Γράμμα από την Αθήνα. Ταξίδι στην Αδριανούπολη: Η γοητεία της Ανατολής

Της Μαρίας Κορτέση

     To ταξίδι μου στην Αδριανούπολη ήταν το πιο σύντομο ταξίδι στη ζωή μου. Η διάρκειά του ήταν μόνο 3-4 ώρες. Ήταν όμως αρκετές για να ταιριάξει η φαντασία με την πραγματικότητα.

     Από μικρό παιδάκι ήθελα να επισκεφτώ την Τουρκία και ιδιαίτερα τις πόλεις που το ελληνικό στοιχείο ήταν έντονο, και αυτό δεν ήταν καθόλου τυχαίο. Ώρες ατέλειωτες μου μιλούσε η Κωνσταντινουπολίτισσα γιαγιά μου για την Πόλη, τα μαγαζιά τους δρόμους και τις πλατείες της, καθώς και για την ζωή των Ελλήνων εκεί, και εγώ με τα μάτια της φαντασίας μου προσπαθούσα να μετατρέψω τα λόγια της σε εικόνες. Αργότερα, όταν άρχισα να διαβάζω λογοτεχνία κυνηγούσα πάντα τα βιβλία που αναφέρονταν στον ελληνισμό της Μικράς Ασίας. Με συγκινούσε πάντοτε το «άρωμα» της Ανατολής και θεωρούσα πως μέσα σ’ αυτά έβρισκα ένα κομμάτι του εαυτού μου.

     Όταν λοιπόν, κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στην Αλεξανδρούπολη, κάποιος φίλος πρότεινε σε μένα και την παρέα μου να πάμε για μια σύντομη επίσκεψη στην Αδριανούπολη, όπου θα μας ξεναγούσε ο ίδιος που την ήξερε καλά, ένοιωσα ότι μου έκανε ένα αναπάντεχο δώρο.

     Είναι όμως φανερό ότι τη χαρά μου για το ταξίδι αυτό, δεν την ενστερνίστηκε ο Έβρος ποταμός που όχι μόνο είχε πλημμυρίσει ολόκληρη την παράκτια περιοχή, αλλά φούσκωνε συνεχώς με κίνδυνο να καλύψει τη γέφυρα, στον μοναδικό δρόμο προς την Αδριανούπολη από τις Καστανιές.

(Ο ποταμός Έβρος απειλεί να πλημμυρίσει το δρόμο)

     Από την πρώτη στιγμή ένοιωσα να βρίσκομαι σε έναν οικείο τόπο. Όλα γύρω μου ήταν σαν να είχαν βγει από τις διηγήσεις της γιαγιάς και στέκονταν εκεί, δίνοντας ζωή στις εικόνες που είχε πλάσει η φαντασία μου.

     Τα περιποιημένα παλιά σπίτια με τις εντυπωσιακές προσόψεις και τα έντονα χρώματα, τα τοξωτά μικρά παράθυρα στολισμένα με τις δαντελωτές κουρτίνες, τα ξυλόγλυπτα ή γύψινα φινιρίσματα και τα περίτεχνα σκαλιστά διακοσμητικά δίπλα στα εγκαταλειμένα ξύλινα σπίτια, ο πλακόστρωτος μεγάλος δρόμος στο κέντρο της πόλης με τα φανάρια και το ρολόι με τα χαρακτηριστικά παραδοσιακά στοιχεία, ο λούστρος με το κασελάκι του, που έμοιαζε με έργο τέχνης, στην άκρη του δρόμου, οι γυναίκες, άλλες με μονόχρωμες και άλλες με φανταχτερές μαντίλες σε ένα ατέλειωτο πήγαινε έλα, οι άντρες καθισμένοι στα παγκάκια ή στα καφενεία που συζητούσαν ήρεμα, όλα έδεναν αρμονικά σε αυτή την πόλη, με την μεγάλη, γεμάτη πολέμους και κατακτήσεις ιστορία, που ήταν πρωτεύουσα της Οθωμανικής ιστορίας πριν την Κωνσταντινούπολη.

(Χαρακτηριστική ανατολίτικη ομορφιά σε ανθρώπους και κτίρια)

     Ιδιαίτερα εντυπωσιακό ήταν και το παζάρι, η σκεπαστή αγορά του Αλή Πασά. Μια τεράστια στοά, στην οποία στεγάζονταν δεκάδες μικρά μαγαζάκια παραφορτωμένα με χιλιάδες εμπορεύματα. Μαντίλες, παπούτσια, πασουμάκια, τσάντες, ρούχα, λευκά είδη αλλά και κιλίμια, παιχνίδια, διακοσμητικά, αρωματικά σαπουνάκια... να χαζεύεις και να μη θέλεις να φύγεις.

(Το παζάρι Αλή Πασά)

     Δεν ήταν, όμως, μόνο οι εικόνες. Συμπληρώνονταν και από τις γεύσεις και τις μυρωδιές. Από μακριά τα τζιέρια (τηγανισμένο μοσχαρίσιο συκώτι) προσκαλούσαν τον επισκέπτη να τα δοκιμάσει σε κάποιο από τα τζιερτζίδικα που βρίσκονται διάσπαρτα στα σοκάκια της πόλης, ενώ ήταν πολύ δύσκολο να αντισταθεί κάποιος στη μυρωδιά των σιροπιαστών γλυκών που αναδυόταν από τα ζαχαροπλαστεία.

     Στην Αδριανούπολη δεσπόζει το Σελιμιγιέ τζαμί. Το τέμενος χτίστηκε με εντολή του Σουλτάνου Σελίμ Β΄ από τον Ελληνικής καταγωγής, Οθωμανό αρχιτέκτονα Μιμάρ Σινάν, και θεωρείται ως το καλύτερο έργο του και ένα από τα μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Ουνέσκο.

(Με φόντο το Σελιμιγιέ Τζαμί)

     Δυστυχώς το θαυμάσιο αυτό αρχιτεκτόνημα δεν κατάφερα να το δω από κοντά. Ο ποταμός Έβρος είχε φτάσει στο όριο κινδύνου, απειλώντας να καλύψει τη γέφυρα και να μας αποκλείσει και έτσι, αναγκαστικά, πήραμε το δρόμο της επιστροφής γοητευμένοι και δίνοντας την υπόσχεση ότι θα ξαναπάμε για να δούμε και τη μεγαλύτερη από τις ομορφιές της, το Σελιμιγιέ τζαμί.