Γράμμα από το Δουβλίνο. Ο φοβερός Απρίλης του '43

Του Παντελή Γουλάρα

     Θα ήταν όμορφη εκείνη η Άνοιξη. Θα ήταν όμορφος εκείνος ο Απρίλης. Θα ήταν...

     Η ανοιξιάτικη φύση είχε ξυπνήσει. Αμυγδαλιές και κερασιές είχαν ανθίσει προ πολλού. Τα υπόλοιπα φυλλοβόλα πετούσαν μπουμπούκια, κι είχαν αρχίσει να ντύνουν τα γυμνά χειμωνιάτικα κλαδιά τους, ξανά με τη γνωστή πράσινη στολή τους. Οι εξοχές, οι πλαγιές και οι ράχες των βουνών, είχαν στρώσει το απέραντο πράσινο χαλί τους, κεντημένο εδώ κι εκεί, με πλήθος, κίτρινα, κόκκινα, μαβιά αγριολούλουδα. Θα μπορούσε να είναι πράγματι όμορφος εκείνος ο Απρίλης. Θα μπορούσε να είναι πράγματι όμορφη εκείνη η Άνοιξη. Αλλά δεν ήταν. Γιατί ο τόπος μας στέναζε κάτω από την μπότα του κατακτητή. Κάτω από την τριπλή, Γερμανική, Ιταλική και Βουλγαρική κατοχή.

     

     Κόντευε μεσημέρι και η ομάδα των επτά οδοιπόρων βγήκε προσεχτικά στο ξέφωτο, μέσα από το αιωνόβιο Πιερικό δάσος. Όλοι εκτός από δύο φορούσαν στρατιωτικές στολές. Ήταν όλοι τους οπλισμένοι με μακρύκανα τουφέκια. Δυο απ' αυτούς είχαν περασμένα και πιστόλια στη μέση τους. Ώρα ήταν να ξαποστάσουν. Απ' το πρωί βάδιζαν στα βουνίσια μονοπάτια, περνώντας από τον Όλυμπο στα Πιέρια. Η πηγή με το κρυστάλλινο νερό που συνάντησαν εδώ, ήταν ο,τι έπρεπε, για να ξεδιψάσουν και να πάρουν μερικές ανάσες, για να συνεχίσουν έπειτα το δρόμο τους. Οι έξι κάθισαν δίπλα στη νερομάνα, κουβεντιάζοντας κι αστειευόμενοι. Έβγαλαν από τα σακίδιά τους, τα παγούρια τους, για να τα γεμίσουν φρέσκο, καθαρό νερό, και ό,τι είχε ο καθένας μαζί του για να τσιμπίσει. Λίγο ψωμί, λίγο τυρί, λίγες ελιές. Τι άλλο θα μπορούσε να έχει κανείς κάτω απ' αυτές τις συνθήκες;

Γράμμα από τη Θεσσαλονίκη.Οι αναμνήσεις της εξαδέλφης μου Νίνας από το πατρικό σπίτι της μητέρας μου

Της Ελένης Δημητριάδου

     Η εξαδέλφη μου η Νίνα κατέχει ρεκόρ πρωτιάς στην οικογένεια της μητέρας μου, της Δήμητρας Μανέ. Ήταν το πρώτο εγγόνι της γιαγιάς μου Ξάφως (Χρυσάφως) και του παππού μου Χρήστου Μανέ, και κατά συνέπεια η πρώτη από τα 17 συνολικά ξαδέλφια μας. Επί πλέον είναι το πρώτο παιδί της Μαρίκας, αδελφής της μητέρας μου, η οποία με τη σειρά της ήταν το πρώτο παιδί των παππούδων μας, ανάμεσα σε 6 αδελφές και ένα αδελφό.

     Η Νίνα γεννήθηκε το 1932, «με το μεγάλο σεισμό της Ιερισσού», συνήθιζε να λέει η μαμά μου, κι έχει το πλεονέκτημα να έχει ζήσει μεγάλα διαστήματα από τα παιδικά της χρόνια στο σπίτι των παππούδων μας στον Πολύγυρο, το πατρικό σπίτι της μαμάς μου. «Η Νίνα σε μας μεγάλωσε», της άρεσε να λέει, και γέμιζε με τόση τρυφερότητα το βλέμμα της! Η μαμά έτρεφε μια παθολογική αγάπη για τη Νίνα. Είχαν μόνο 9 χρόνια διαφορά και θαρρώ πως την έβλεπε σαν μικρή αδελφή που έπρεπε να την προστατεύει. Εγώ, από την πλευρά μου, την αγαπούσα και την ξεχώριζα από όλα τα εξαδέλφια μου και επειδή μας χωρίζουν 23 χρόνια, μιας και είμαι από τα τελευταία στη σειρά, για πολλά χρόνια την αποκαλούσα «θεία Νίνα». Μου άρεσε να χαζεύω την αγγελική καλλονή της κάτι μεταξύ Ελίζαμπεθ Τέιλορ και Σιλβάνα Παμπανίνι, να χάνομαι στα υπέροχα πράσινα μάτια της και να ακούω τη γλυκύτατη φωνή της, χαρίσματα που σας βεβαιώ δεν τα έχασε με τα χρόνια.

Γράμμα από το Δουβλίνο. Ο ποιητής Ελευθέριος Ξάνθος και η ποίησή του

Του Παντελή Γουλάρα

     Στο σημερινό μου γράμμα δημοσιεύω μια παλιότερη ομιλία μου για το ποιητικό έργο του Ελευθερίου Ξάνθου. Ελευθέριος Ξάνθος είναι το λογοτεχνικό όνομα του τέως υφυπουργού, αλλά κυρίως παλιού συντρόφου και φίλου Λευτέρη Τζιόλα.

(ομιλία στα πλαίσια εκδήλωσης για την παρουσίαση του Ποιητικού έργου του Ελευθερίου Ξάνθου στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Βεροίας την 27/4/2015)

     Νομίζω ότι σήμερα θα πρέπει να μιλήσουμε για δυο διαφορετικά πρόσωπα. Δυο πρόσωπα που ταυτίζονται στον ένα και μοναδικό άνθρωπο. Το ένα είναι αυτό του πολιτικού Ελευθέριου Τζιόλα με την μακρά διαδρομή στο ελληνικό πολιτικό γίγνεσθαι και το δεύτερο είναι του ποιητή Ελευθέριου Ξάνθου, μια ιδιότητα όχι ιδιαίτερα γνωστή στους πολλούς, που άλλοτε συγκλίνει και άλλοτε αποκλίνει από τη γνωστή εικόνα του πολιτικού Τζιόλα που έχουμε οι περισσότεροι στο μυαλό μας.

     Ο φίλος μου ο Λευτέρης λοιπόν.

     Μοιάζει με τον τίτλο της γνωστής παλιάς ελληνικής κωμωδίας, αλλά μόνο τέτοια δεν είναι. Γιατί πρόκειται για μια φιλία και μια συντροφικότητα που έχει σφυρηλατηθεί μέσα από αγώνες αλλά και αγωνίες. Σε περιόδους δύσκολες όπου το να πάρει κανείς θέση και να σταθεί δίπλα στον άλλο χαρακτήριζε και επηρέαζε όλη τη μετέπειτα πορεία του.

Γράμμα από την Βέροια. Ιστορίες από την Κίσσαμο. Εκδρομές - Νωπήγεια - Φαλάσαρνα

Του Ανδρέα Μαρολαχάκη

     Καμία φάση της ζωής μας δεν μπορεί να συγκριθεί με την εφηβεία. Νομίζω πως τότε έχουμε μια αποφασιστικότητα και μια ορμή, χωρίς την απαιτούμενη σοβαρότητα και περίσκεψη. Έτσι επαναστατούμε με το παραμικρό και κάνουμε πράγματα, χωρίς να λάβουμε προφυλάξεις ή να υπολογίσουμε τις πιθανές συνέπειες. Φυσικά είναι η εποχή των πρώτων σκιρτημάτων και των Πλατωνικών (συνήθως) ερώτων. Αυτό που στη σημερινή εποχή, θεωρείται φυσιολογικό και αποδεκτό, τότε ήταν απαράδεκτο και στη κυριολεξία «ταμπού». Τίποτα δεν ήταν χειρότερο για ένα έφηβο, (αγόρι ή κορίτσι) από το να κατηγορηθεί δικαίως ή αδίκως για κάποιο ερωτικό σκίρτημα. Αμέσως τους στοχοποιούσαν και τους έβαζαν στο περιθώριο της κοινωνικής αποδοχής. Έτσι χωρίς κανένα σοβαρό λόγο πολλά αγόρια και ιδίως κορίτσια, γινόταν βορά κουτσομπολιών, στο μικρόκοσμο της επαρχιακής κοινωνίας. Μάλιστα υπήρχε και ένας μικρός κώδικας «καθωσπρεπισμού», που δήθεν υπό τύπο συμβουλών, υποδείκνυαν εμμέσως, με ποιους δεν θα έπρεπε κάποιος να κάνει παρέα, αν ήθελε να θεωρείται «καλό παιδί».

     Πάνω σε αυτό έχω προσωπική εμπειρία, καθώς λίγο μετά την άφιξη μου στην Κίσσαμο, μου υπόδειξαν εμμέσως, πλην σαφώς, να αποφεύγω να κάνω παρέα, με ένα συγκεκριμένο κορίτσι και ένα αγόρι. Αυτό που θυμάμαι από τον εαυτό μου, είναι ότι τουλάχιστον τότε, ήμουν ατίθασος και αντιδρούσα αρνητικά σε κάθε ή τουλάχιστον στις περισσότερες συμβουλές. Με το συγκεκριμένο αγόρι όπως και με το κορίτσι γίναμε φίλοι και η φιλία μας συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Γράμμα από το Δουβλίνο. Πρόλογος - Επίλογος

Του Παντελή Γουλάρα

     Τα δύο μικρά κείμενα που δημοσιεύονται παρακάτω, είναι ο Πρόλογος και ο Επίλογος στο βιβλίο "Στείλε μου Γράμμα..." που μόλις εκδόθηκε από τον εκδοτικό οίκο Bookstars. Όσοι επιθυμούν να το προμηθευτούν μπορούν να το αναζητήσουν διαδικτυακά στη διεύθυνση www.bookstars.gr.

Γράμμα από την Κύπρο. Τορνατόμ ο Μοιραστής Σίφουνας. Παιδικό Θέατρο.

Του Βασίλη Χαραλάμπους

ΠΡΟΣΩΠΑ

ΓΕΡΟΝΤΑΚΟΣ - Χωρικός 65 ετών με μεγάλο άσπρο μουστάκι

ΓΑΪΔΟΥΡΑΚΟΣ

ΓΕΙΤΟΝΙΣΣΑ ΚΡΕΛΥ - Γυναίκα 40 χρονών χωριάτικα ντυμένη.

ΓΕΙΤΟΝΙΣΣΑ ΡΟΥΚΟΥ - Γυναίκα 50 χρονών χωριάτικα ντυμένη.

ΓΕΙΤΟΝΙΣΣΑ ΤΙΤΙ - Γυναίκα 50 χρονών χωριάτικα ντυμένη.

ΓΕΙΤΟΝΙΣΣΑ ΕΛΙΚΑ - Γυναίκα 35 χρονών χωριάτικα ντυμένη.

ΓΕΙΤΟΝΙΣΣΑ ΚΡΟΥΠ - Γυναίκα 55 χρονών χωριάτικα ντυμένη.

ΤΟΡΝΑΤΟΜ - Προσωποποιημένος σίφουνας.

(Φωτογραφία από το mk.ru)

Γράμμα από την Κύπρο. Της Μοτίκου η φωλίτσα. Παιδικό θέατρο

Του Βασίλη Χαραλάμπους

ΠΡΟΣΩΠΑ

ΤΡΟΚΕΛ - Γεροντάκος

ΜΟΤΙΚΟΥ - Γριούλα

ΚΙΤΡΙΝΟΥΛΗΣ - Κιτρινωπό πουλάκι

ΠΡΑΣΙΝΟΥΛΗΣ - Πρασινωπό πουλάκι

ΓΑΛΑΖΟΥΛΗΣ - Γαλάζιο πουλάκι

ΜΑΝΑ ΤΩΝ ΠΟΥΛΙΩΝ - Μάνα των πουλιών (Κιτρινούλη, Πρασινούλη, Γαλαζούλη)

(Φωτογραφία από τα perierga.gr)