Γράμμα από τη Θεσσαλονίκη. Ταξίδι στα φοιτητικά χρόνια.

Της Μαρίας Κορτέση

   Ένα ταξίδι στη Θεσσαλονίκη είναι πάντα για μένα ένα ταξίδι στο όνειρο, ένα όνειρο όμως γεμάτο από αναμνήσεις, συναισθήματα και εικόνες. Ήταν Μάρτης του ΄75 όταν αντίκρισα για πρώτη φορά την συμπρωτεύουσα. Έλαμπα από ευτυχία. Είχα πετύχει το μεγαλύτερο κατόρθωμα ως τότε στη ζωή μου. Είχα μπει στο Πανεπιστήμιο. Και δεν με γοήτευε μόνο η επιτυχία αυτή, αλλά και το ότι θα μπορούσα πλέον να ζήσω κι εγώ τη φοιτητική ζωή, που ήταν συνδεδεμένη με σπάσιμο δεσμών και στενών συντηρητικών αντιλήψεων, με παρέες, ατέλειωτες συζητήσεις ταβερνάκια με τραγούδι και κρασί, καθώς και ζευγάρια που μπορούσαν να ζουν ελεύθερα τον έρωτά τους, που μέχρι τότε γνώριζα μόνο μέσω φίλων, αλλά και να ενταχτώ στο φοιτητικό κίνημα.

(Γράφουν Ιστορία οι παρέες)

   Να αγωνιστώ μαζί με τους άλλους φοιτητές για δημοκρατία, ελευθερία, ισότητα. Για έναν κόσμο καλύτερο. Οι ιδέες του αντιδικτατορικού φοιτητικού κινήματος με είχαν ενθουσιάσει και πίστευα, ότι εμείς οι φοιτητές, την πρώτη μεταδικτατορική περίοδο έπρεπε να συνεχίσουμε τους αγώνες εκείνων για τα ίδια ιδανικά. 

   Μπαίνοντας στην Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή Θεσσαλονίκης κοίταξα γύρω μου με δέος. Ο χώρος του ισογείου γεμάτος φοιτητές που συζητούσαν, άλλοι ήρεμα και άλλοι με έντονο ύφος, για τις φοιτητικές εκλογές που επρόκειτο να γίνουν σε λίγες μέρες, ενώ οι τοίχοι ήταν γεμάτοι με πανό με συνθήματα για την Παιδεία, την Ελευθερία, τη Δημοκρατία και ανακοινώσεις των παρατάξεων. 

(Το ισόγειο της σχολής όπως ήταν τότε)

   

   Ένας νέος για μένα κόσμος ανοιγόταν μπροστά μου και εγώ ήμουν έτοιμη να τον ακολουθήσω. Και ομολογώ πως στα φοιτητικά χρόνια που ακολούθησαν η Θεσσαλονίκη μου τα πρόσφερε όλα και με το παραπάνω. Παρέες, αγάπες, έρωτες, φιλίες, χαρές, απογοητεύσεις, λύπες, μοναξιά αλλά και διαδηλώσεις, καταλήψεις, αγώνες για την κατοχύρωση δημοκρατικών δικαιωμάτων, πολιτικές αντιπαραθέσεις και διαμάχες, συγκρούσεις με την αστυνομία και τους φασίστες. Εμπειρίες ζωής.

(Χαλαρή συζήτηση στο ισόγειο της σχολής)

   Τη Θεσσαλονίκη, τα τελευταία χρόνια που μου το επιτρέπουν πλέον οι επαγγελματικές και οικογενειακές μου υποχρεώσεις, την επισκέπτομαι συχνά. Και κάθε φορά νοιώθω ότι πιάνω το νήμα της ζωής μου, από εκεί που το άφησα, φεύγοντας από το Πανεπιστήμιο. Ξαναβρίσκω τους ίδιους ανθρώπους που συναντούσα στις φοιτητικές κινητοποιήσεις, με τους οποίους μας έχει δέσει μια βαθιά φιλία, αφού πλέον οι αντιθέσεις που μας καθόριζαν τότε και μας χώριζαν σε διαφορετικές παρατάξεις, έχουν εκλείψει και οι όποιες πολιτικές συζητήσεις, γίνονται πλέον σε ήρεμο φιλικό κλίμα, χωρίς την ορμή των νιάτων και την σκληρότητα των πολιτικών αντιπαραθέσεων. Όλους, τους νοιώθω πια σαν παιδικούς καλούς φίλους, που μπορούμε να ανοίξουμε τις καρδιές μας και να κουβεντιάσουμε για τα προβλήματά μας, χωρίς να μας εμποδίζουν οι διαχωριστικές γραμμές και οι αγκυλώσεις της έντονα κομματικοποιημένης εποχής των φοιτητικών μας χρόνων.

(Οι φοιτητές του χθες στην όμορφη φιλική παρέα του σήμερα)

    Δεν είναι όμως μόνο τα πρόσωπα. Είναι και οι δρόμοι, οι πλατείες, τα ταβερνάκια, το Πανεπιστήμιο, το κτίριο της σχολής μου. Κάθε γωνιά μου διηγείται μια ιστορία, ένα γεγονός, ένα συναίσθημα. Στην οδό Βενιζέλου χτυπήθηκε από την αστυνομία η πρώτη μεταδικτατορική διαδήλωση που έγινε στην επέτειο της δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη. Οι συλληφθέντες ήταν πολλοί και οι τραυματίες ακόμη περισσότεροι. Η πλατεία Αγίας Σοφίας γέμιζε με φωνές και συνθήματα κάθε χρόνο στις 17 Νοέμβρη. Από εκεί ξεκινούσε η πορεία για την επέτειο του Πολυτεχνείου μέσα από διενέξεις και αντιπαραθέσεις για τη σειρά που θα έπαιρναν τα κόμματα στη διαδήλωση. Στην οδό Μελενίκου ένα βράδυ γνώρισα τι σημαίνει απειλή από ομάδα φασιστών. Ομολογώ πως φοβήθηκα πολύ. Στην Ευαγγελίστρια είδαμε για πρώτη φορά αστυνομικούς με ασπίδες και μακριά χοντρά ρόπαλα, Ήταν τα πρώτα ΜΑΤ. Είχαμε συγκέντρωση διαμαρτυρίας για τον αντιφοιτητικό νόμο 815. Η πλατεία Αριστοτέλους ήταν παραδοσιακά ο χώρος των συγκεντρώσεων για την Πρωτομαγιά. 

    Δεν ήταν όμως μόνο οι πολιτικές κινητοποιήσεις. Ήταν και οι προσωπικές στιγμές. Μια ερωτική εξομολόγηση ένα βράδυ στο Λευκό Πύργο, ένα πεταχτό πρώτο φιλί για καληνύχτα στην γωνία Μάρκου Μπότσαρη και Κωνσταντινουπόλεως, ένα γερό μεθύσι στην ταβέρνα “Πλάτανος” μετά από χωρισμό, ένας δυνατός ερωτικός καυγάς στην πλατεία Ιπποδρομίου, ένας καφές πολυτελείας στην πλατεία Αριστοτέλους με τα τελευταία μας λεφτά, ένα κουλούρι τα ξημερώματα από το φούρνο δίπλα στη Ροτόντα μετά από ολονύχτια συζήτηση... Κομμάτια από αισθήματα και συναισθήματα σπαρμένα σε ολόκληρη τη Θεσσαλονίκη. Την πόλη που καθόρισε τα νιάτα μου και έβαλε τη δική της σφραγίδα στη ζωή μου...

(Οι φωτογραφίες έχουν ξαναδημοσιευτεί στην διαδικτυακή ομάδα του Facebook "Φοιτητικό Κίνημα ΑΒΣΘ 1973-1981")