Ιστορίες από την Κίσσαμο. Νοχιά - Σφηνάρι. Γράμμα από τη Βέροια.

Του Ανδρέα Μαρολαχάκη

...βρέθηκα να έχω καλύτερο φαγητό απ' αυτό που προσδοκούσα.

     Τελικά το συμφωνήσαμε. Θα το πραγματοποιούσαμε την επόμενη Κυριακή, μετά από τις 23 Απριλίου. Είχαμε συμφωνήσει όλοι κι αυτό ήταν το… παράξενο. Παρ’ όλη τη συμφωνία, ήμουν δύσπιστος, γιατί στα πέντε περίπου χρόνια, που ήμουν στη Κρήτη, δεν είχε ξανασυμβεί κάτι τέτοιο. Ήταν αμέσως μετά τις γιορτές του Πάσχα και μόλις είχαμε επιστρέψει, στο σχολείο, απ’ τις διακοπές μας. Για πρώτη φορά, δεν είχα πάει στη Βέροια, αλλά είχα περάσει απίστευτα όμορφα, σε μια εκδρομή που είχα συμμετάσχει, με μια παλιοπαρέα, στο Μπάλο.

Βασιλικός Αμιτ'ς. Γράμμα από το Αγρίνιο.

Του Γιώργου Παληγεώργου

Μπήκε στο καφενείο ο μπάρπα Κώστας και κάποιος τόνε ρώτησε...

     Ο μπάρπα Κώστας, σάμπως αλαφροΐσκιωτος, ψίχα λειψός από νονιό, αθώο ανθρωπάκι, δίχως στον ήλιο μοίρα, άλλαζε κουβέντες με τους χωριανούς, φορές αστεία, φορές πειραχτικά, φορές καλημέρισμα ή καλησπέρισμα, ανάλογα.

     Τον είχε πάρει κάποια οικογένεια στη δούλεψή της, δουλειές της γύρας δηλαδή, πάαινε για τ’ άλογο κι όπου αλλού τον έστελναν, για ένα πιάτο φαΐ κι ύπνο στο κατώι.

Οι εν ολίγοις αναπαυόμενοι. Γράμμα από τη Βέροια.

Του Δημήτρη Κουκούδη

Την είδα να κάθεται, στο σκαλί της εισόδου του σπιτιού της, με σκυμμένο κεφάλι

     Είναι πολύς καιρός τώρα, που περνούσα από ένα δρόμο της Κυριώτισσας στην Βέροια.

     Απογευματάκι ήταν αλλά είχε ερημιά στους δρόμους.

     Την είδα να κάθεται, στο σκαλί της εισόδου του σπιτιού της, με σκυμμένο κεφάλι .

     Από την ανοιχτή πόρτα του σπιτιού, ερχόταν μια ευωδία και μια ησυχία.

Γιορτή Χριστουγέννων στο Οικοτροφείο. Ιστορίες από την Κίσσαμο. Γράμμα από τη Βέροια.

Του Ανδρέα Μαρολαχάκη

Άκουγα βαριεστημένος όλες τις προτάσεις, χωρίς ενδιαφέρον...

     «Θα πρέπει να μείνεις εδώ μέχρι την τελευταία στιγμή», μου είπε ο κ. Βαγγέλης. «Ίσως να μην προφτάσεις να είσαι έγκαιρα στο σπίτι σου. Το πιθανότερο είναι να ταξιδεύεις τις γιορτινές ημέρες». Μου μιλούσε σκεφτικός, χωρίς να με κοιτάζει στα μάτια. Σαν να αισθανόταν κάποιο είδος ενοχής για την πρόταση που μόλις μου είχε κάνει. Αυτή η πρόταση μου δημιουργούσε κάποιο προβληματισμό, γιατί θα έπρεπε ν’ αναθεωρήσω σχέδια και αποφάσεις, που ήδη είχαν δρομολογηθεί.

Ο Αστροναύτης... Γράμμα από τη Βέροια.

Του Δημήτρη Κουκούδη

...στη μέση του μαγαζιού σηκώθηκε και χόρευε ένας άντρας...

     

...ψηλοτάβανη η ταβέρνα, όπως όλα τα μαγαζιά στην σκεπαστή Δημοτική Αγορά Βεροίας

.

     Ψηλά ταβάνια, χαμηλωμένα βλέμματα, σηκωμένα φουστάνια, να φαίνονται τα μπούτια και οι ζαρτιέρες.

     Τσιγάρα κερασμένα από άντρες, όπως και τα ποτά.

     Το κραγιόν βγαλμένο από τα χείλια στα ποτήρια.

     Τα κορίτσια της ταβέρνας, τρία μαγαζιά πιο κάτω απ' το χασάπικό μας.

Η μέλισσα στ' αυτιά του... Γράμμα από τη Θεσσαλονίκη

Της Ανατολής Μελίδου

...να ξαναδεί το μέρος που γεννήθηκε... το σπίτι το διώροφο, το "τούρκικο"... (φωτογραφία από το YouTube)

     Κι ήταν καιρός πολύς που ήθελε να πάει να ξαναδεί το μέρος που γεννήθηκε... το σπίτι το διώροφο, το "τούρκικο" όπως τόλεγαν, γιατί τούρκικο ήταν, φύγαν οι ιδιοκτήτες του με την ανταλλαγή, κι ήρθαν οι δικοί του... O παππούς του μικρός, θάταν δεν θάταν δέκα χρονώ παλληκαράκι. Εδώ σ'αυτό το σπίτι ανδρώθηκε, εδώ παντρεύτηκε, εδώ γεννήθηκε ο πατέρας, εδώ γεννήθηκε κι αυτός... Kι είχε χρόνια πολλά που είχε φύγει. Πήγε στην μεγάλη πόλη για σπουδές κι έμεινε εκεί... φύγαν κι οι δικοί του... Ερχόταν μόνο για λίγες ώρες και πήγαινε πια μόνο στο νεκροταφείο... στον τάφο τον οικογενειακό... καθάριζε τα αχριόχορτα, άναβε το καντηλάκι. Οι φωτογραφίες είχαν ξεθωριάσει.

Γράμμα στον Πατέρα, ας το λάβει και η Μάνα

Του Ηλία Τσέχου

Δέκα χρονών παιδάκι

     Ήμουν δέκα χρονών όταν με πήρε απ' το χέρι, επιβιβαστήκαμε στο πρωινό λεωφορείο για τη Βέροια, να αγοράσουμε μια δυνατή ξυλόσομπα, να είμαι ο φύλακας της μέχρι το απογευματινό λεωφορείο και ο Κυρ Γιάννης, ο πατέρας μου, στιβαρός, αμίλητος, να τελειώσει κάποιες δουλειές του αδέσμευτα... Και λίγο πριν την αναχώρηση από Βέροια για Γιαννακοχώρι, εγώ κορδωμένος και ντροπαλά, να τρώμε για πρώτη και μοναδικά μία φορά στο εστιατόριο ¨Κληματαριά", γωνιακά, εκεί, στα ΚΤΕΛ Βέροιας, στη στοά, δέκα χρονών παιδί και να το θυμάμαι, σαν τώρα, αυτοκρατορικά!

Ο θάνατος του ποιητή. Γράμμα από το Αγρίνιο

Του Γιώργου Παληγεώργου

Δημοτικό Σχολείο Φυτειών

     Το πρωί προχώραε δίχως να καταφέρνει να πάρει απόσταση απ’ τη νύχτα. Μήνας Μάρτης ο καιρός, μουντή και βροχερή η μέρα· το σύγνεφο ακούμπαε στις ομπρέλες των λίγων ανθρώπων, που με βιάση περπάταγαν στ’ Αγρίνιο ‘κείνη την ώρα. Σιμά-κοντά εννιάμιση και στο γραφείο μόνος, μπροστά στον υπολογιστή, ο λογιστής άνοιγε τα μηνύματα, όταν χτύπησε το τηλέφωνο.

Ο Φωτογράφος. Γράμμα από τη Βέροια

Του Ανδρέα Μαρολαχάκη

Φωτογραφία από την "εφημερίδα του Βαλτινού"

     Ο μπάρμπα Γιάννης έπιασε με τη λαβίδα κι έβγαλε απ’ τις λεκάνες, με τα χημικά υγρά, ξεχωριστά κάθε μία, τις φωτογραφίες που ήθελε να τυπώσει. Κοίταξε τις άκρες των δακτύλων του. Ήταν κατακίτρινες απ’ την ενασχόλησή του με την εμφάνιση των φωτογραφιών. Τα χημικά υγρά είχαν αφήσει ένα ανεξίτηλο χρώμα πάνω στις άκρες των δακτύλων του. Χαμογέλασε αχνά. Αυτό ήταν, κατά κάποιο τρόπο, το σήμα κατατεθέν του φωτογράφου. Το ξανασκέφτηκε και του άρεσε η έκφραση «σήμα κατατεθέν». Έτσι κι αλλιώς αυτός ήταν φωτογράφος. Αυτό του άρεσε.

Η ονομαστική μου γιορτή στην Κίσσαμο. Ιστορίες από την Κίσσαμο. Γράμμα από τη Βέροια

Του Ανδρέα Μαρολαχάκη

     Ήταν ο τελευταίος χειμώνας των μαθητικών μου χρόνων. Ήξερα πολύ καλά πως, με το που θα τελείωνε η σχολική χρονιά, θα έφευγα από την Κίσσαμο και μόνο σαν επισκέπτης θα την ξαναέβλεπα. Κυρίως ήμουν σίγουρος, πως δεν θα ξαναέβλεπα συγκεντρωμένους, όλους τους συμμαθητές μου. Σχεδόν τελείωνε ο Νοέμβριος, όταν απρόσμενα βρέθηκα με αρκετά χρήματα στην κατοχή μου. Η μητέρα μου κι η αδερφή της, η θεία μου Στέλλα, μου έστειλαν με ταχυδρομική επιταγή, χίλιες και πεντακόσιες δραχμές αντιστοίχως.

Πάμε στα βιολιά. Γράμμα από το Αγρίνιο.

Του Γιώργου Παληγεώργου

(Ο Βασίλης Σαλέας, ο παλιός, θείος του νεώτερου, στη δεκαετία του '60, σε πανηγύρι στο χωριό)

     Χόρευαν όλοι, εξόν απ’ αυτόν και το νουνό του, στο καφενείο με τα βιολιά. Ήτανε πανηγύρι-παγκύρι το ξέρανε.

     “Πάρ’ αυτό κι τράβα δώσ’ του στ’ν τραγουδίστρια”, είπε ο νουνός στον αναδεξιμιό του, δίνοντάς του ένα πενηντάρι.

Γράμμα από το Αγρίνιο. Νια τσ’γάρα δρόμους…

Του Γιώργου Παληγεώργου

(Μπάρπα Στάθης)

     Έμπαινε στο σπίτι μας, χινόπωρο, ο μπάρπα Στάθης κι αφού άλλαζε τις πρώτες κουβέντες με τους δικούς μου, άπλωνε αψηλά το χέρι του και τράβαε με προσοχή δυο-τρία φύλλα καπνό απ’ τα βαντάκια που κρέμονταν απ’ το ταβάνι.

Γράμμα από τη Θεσσαλονίκη. Ιστορίες της πόλης

Της Ανατολής Μελίδου

     Έχω την τύχη να ζω σε μια πόλη που αγαπώ. Οταν πρωτόρθα ήμουν γύρω στα δεκαεπτά... δεν ξανάφυγα. Είπα σ'αυτήν την πόλη θέλω να ζήσω... και έτσι έκανα. Την πρώτη μου χρονιά στην πόλη, θυμάμαι ότι μόνο περπατούσα. Δηλαδή έκανα κι άλλα πράγματα, πρωτοετής φοιτήτρια, κι όλα ήταν καινούργια. Η πόλη όμως, ήταν η μεγαλύτερη ανακάλυψη... ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά... και παρέμεινε. Αγαπώ να περπατώ στην πόλη μου... αγαπώ να την ανακαλύπτω... να βρίσκω τις κρυμμένες γωνιές της, το παρελθόν της το Εβραικό, το Οθωμανικό, το Βυζαντινό, το Ρωμαϊκό. Είναι μια πόλη ανεξάντλητη...

Γράμμα από το Αγρίνιο. Αναφορά Ταξιαρχίας

Του Γιώργου Παληγεώργου

(Αναφορά ΚΕΤΘ)

     “Λοχίας τεθωρακισμένων Χάρος Λάζαρος! Σας αναφέρω κε Διοικητά ότι χθες 29 Απριλίου, σε γενομένη έφοδο στο φυλάκιο της νοτιοδυτικής πύλης, απουσίαζα απ’ τα καθήκοντά μου”.

     “Πως είπις λέγισι λουχία;”

     “Χάρος Λάζαρος κε Διοικητά!”

Γράμμα από το Αγρίνιο. Να τραγ’δάς, να μη σκιάζισι

Του Γιώργου Παληγεώργου

     Φαντάρος στο Πέραμα Ιωαννίνων, Δεκέμβριος μήνας, με την 48ωρη στο χέρι, έβγαινα απ’ την πύλη κι ένα ταξί σταμάτησε πλάι μου.

     “Σειρά, έλα να σε πάρω ως στην Άρτα με το ταξί, νάχουμε και κουβέντα στο δρόμο κι ύστερα συνεχίζεις για το Ξηρόμερο με το ΚΤΕΛ”, μου είπε ο συνοδηγός.

     Ήταν ένας φαντάρος της Ίλης μου, ποδοσφαιριστής του ΠΑΣ, που είχε δοθεί δανεικός στην Αναγέννηση τη χρονιά εκείνη και πηγαινοέρχονταν Άρτα-Γιάννενα με ταξί πληρωμένο απ’ την ομάδα, για προπονήσεις κι αγώνες.

Γράμμα από το Δουβλίνο. Ιστορίες από το Κακοσούλι. Ο Πρόλογος και ο Επίλογος

Του Παντελή Γουλάρα

     Πριν την έκδοση του βιβλίου “Ιστορίες από το Κακοσούλι”, πρότεινα στον συγγραφέα του, φίλο και συνεργάτη, τον Ανδρέα Μαρολαχάκη, να είμαι εγώ αυτός που θα γράψει τον Πρόλογο και τον Επίλογο στο βιβλίο. Εγώ το πρότεινα και ο Ανδρέας ευχαρίστως το αποδέχθηκε. Όσοι έχουν διαβάσει τις “Ιστορίες από το Κακοσούλι” έχουν έτσι τώρα την ευκαιρία, να διαβάσουν τον Πρόλογο και τον Επίλογο του βιβλίου, όπως δημοσιεύεται παρακάτω...

Letter from Dublin. Drinking at night

By Pantelis Goularas

(The bar - from Wikipedia)

     “Lacryma Christi guys. Jesus tears. This is the best wine in the world”

     The few customers in the Bar, those who insist, to drink late at night, turn their heads to see, who was speaking.

     The Bar “DiBango” is probably the only Bar in our small town, that remains open late night, till the first morning sun-ray. The man who spoke, was the owner, mostly known, as Billy the Bartender.

Γράμμα από την Κύπρο. Ιστορίες της νιότης ...από τη Βέροια. Αναμνήσεις

Του Αναστάσιου Μπαλτζίδη

(Ζαχαροπλαστείο "Κρίνος")

     Τα Σαββατοκύριακα, κατηφορίζαμε την Μητροπόλεως, για να πάμε επίσκεψη, σε φίλες της μάνας μου ή συγγενείς. Διασχίζαμε την πλατεία Ωρολογίου, περνώντας μπροστά από το εστιατόριο Χαβάη. Το μάτι μου έψαχνε, πάντα, τον λεβέντη μαθηματικό μου, που φημολογείτο, ότι έτρωγε την περίφημη φασουλάδα του, πίνοντας ουίσκι. Ήταν ένας γεροδεμένος, ψηλός άνδρας, γύρω στα σαράντα, ελεύθερος από δεσμεύσεις. Η ομιλία του με βλάχική προφορά και χωριάτικους τρόπους, ενθουσίαζε τους μαθητές της εποχής. Από αστυνομικός, λόγω της αγάπης του για τα μαθηματικά, σπούδασε μαθηματικός. Φτωχόπαιδο με φιλότιμο και καρδιά, που μας αγαπούσε και γι’ αυτό μας «έτρεχε». Μόνο που, το ενδιαφέρον του για τους άτακτούς της εποχής, είχε και εκπαιδευτικό καρπάζωμα και άλλου τέτοιου είδους περιπαιξίματα. Αλίμονο στον μαθητή, που έμπαινε στο μάτι του.

Γράμμα από την Ξάνθη. Το σπίτι

Της Ελένης Λιάκου - Μπίκου

   Το σπίτι που δόθηκε τότε, στην γιαγιά και στο παππού, ερχόμενοι πρόσφυγες, από την Λεύκη, της Μικράς Ασίας (Σοβίτ) είχε ένα χωλ και δεξιά κι αριστερά του χωλ, ένα δωμάτιο, που χρησίμευε για καθιστικό και κουζίνα και ένα άλλο, που χρησίμευε για κρεββατοκάμαρα. Είχε όμως, μια σχετικά μεγάλη αυλή, με το απαραίτητο κοτέτσι, και έναν χώρο αποθηκευτικό, με χάρμποτ φτιαγμένο, όπου η γιαγιά φύλαγε, οτιδήποτε δεν θα μπορούσε να φαγωθεί, από τα ποντίκια, γιατί δόξα τω Θεώ, την εποχή εκείνη, υπήρχαν πολλά ποντίκια και η φάκα, ήταν απαραίτητο αξεσουάρ, σε κάθε σπίτι.

Γράμμα από την Κύπρο. Ιστορίες της νιότης ...από τη Βέροια. Το χημείο

Του Αναστάσιου Μπαλτζίδη

(Η οδός Κεντρικής, εμπορικός δρόμος της Βέροιας)

     Τρίτη Γυμνασίου, πήραμε για πρώτη φορά, το βιβλίο της χημείας. Ένας άγνωστος κόσμος, ξεπρόβαλε μπροστά μας, ο κόσμος της ύλης! Καθώς έλεγε λοιπόν και ο φίλτατος καθηγητής μας, ο κόσμος αυτός αποτελείτο, από χημικά στοιχεία, άτομα ή μόρια, τα οποία, ενώνονται μεταξύ τους και δίνουν τα σώματα, που μας περιβάλουν.

Γράμμα από το Αγρίνιο. Το χρονικό στη μεριά της αυγής

Του Γιώργου Παληγεώργου

     Τετάρτη, απόγεμα, 17 Αυγούστου στα 1960. Έτσι μούπανε, κάπως έτσι το γράφουνε και στα χαρτιά. Κείνη τη μέρα, οι φημερίδες έγραφαν, ότι η Κύπρος έχει πια λευτερίαν κι έχει από δικού της κυβέρνιο, ότι ο Εγγλέζος πήρε παπόρι απ’ την Αμμόχωστον κι έφυεν. Κείνη τη μέρα βολεύτηκε κι η μάνα μου, βολεύτηκα κι εγώ, να γένω και νάμαι στον κόσμο τούτον δω. Ο Μίκης Θεοδωράκης, την ίδια μέρα, ’πως έμαθα μετά, ηχογραφούσε το τραγούδι «Αν θυμηθείς τ’ όνειρό μου» με τα λόγια του Νίκου Γκάτσου και τη φωνή της Μαίρης Λίντα, που το έβαλαν μετά, στα χείλια της Οικουμένης ολάκερης, οι Μπιτλς. Στη Ρώμη λίγες μέρες μετά, ξεκίναε η Ολυμπιάδα. Ο Μάνος Χατζιδάκις την ίδια χρονιά, περιφρόναε το Όσκαρ, για το τραγούδι «Τα παιδιά του Πειραιά», απ’ την ξακουστή ταινία του Ζιλ Ντασέν και της Μελίνας, «Ποτέ την Κυριακή». Η φτώχεια στο χωριό, δεν άφηνε τόπο για πολλά. Τότε, μπροστά απ’ τη μάντρα της αυλής, στο σοκάκι, πράματα φορτωμένα έφταναν στο χωριό κι άλλα έφευγαν για το κάμπο. Το σπίτι, η αυλή, η μάντρα, το σοκάκι κι ο κόσμος με τα πράματα, το φως το πρώτο, η ζωή.

Γράμμα από την Κύπρο. Ιστορίες της νιότης ...από τη Βέροια. Επίσκεψη στη γιαγιά

Του Αναστάσιου Μπαλτζίδη

(Ο παππούς και η γιαγιά με τις εργάτριες της βιοτεχνίας χαλιών)

     Μια από τις ομορφότερες βόλτες, ήταν η επίσκεψη στη γιαγιά. Κατηφορίζαμε για το «Τσερμένι» και από εκεί, παίρναμε την κατεύθυνση, για «Πασά-Κιόσκι». Στα μέσα τις διαδρομής και πριν την ταβέρνα τα «Τρία σκαλοπάτια», ο δρόμος βυθιζόταν απότομα, για το «Γιολά-Γκελντί». Το καλντερίμι κακοφτιαγμένο, από τη φθορά που του προκαλούσαν, τα νερά των βροχών, κατηφόριζε σαν φίδι, για το φούρνο και από εκεί, για την κρήνη της γειτονιάς, με το παγωμένο νερό. Η πόρτα της τουρκοκατοικίας, με το μάνταλο και τα γυφτόκαρφα, στην ξεβαμμένη από τον ήλιο επιφάνεια της, μας καλωσόριζαν. Η κυρα-Ζωή περιχαρής, ανακοίνωνε την άφιξη μας, στην γιαγιά Μαγδαληνή, με δυνατή φωνή: «Καλέ Μαγδαληνή χος γκελντί !».

Γράμμα από την Κύπρο. Ιστορίες της νιότης ...από τη Βέροια. Εφηβεία

Του Αναστάσιου Μπαλτζίδη

(Πάρκο Αγίων Αναργύρων, Πλατεία Ωρολογίου, Άγιος Αντώνιος, Ελιά - ή Εληά κατά παλαιότερη γραφή)

     Επιτέλους «ήγγικεν»(1) ο καιρός και πήραμε το απολυτήριο του δημοτικού. Από τη μια χαιρόμασταν, που μεγαλώσαμε και απλώναμε τις φτερούγες μας, από την άλλη όμως, λυπόμασταν που θα αφήναμε, την σιγουριά της αυλής και τα ανέμελα παιχνίδια μας. Το άγνωστο γυμνάσιο, φόβιζε ήδη, με τις εισαγωγικές εξετάσεις του. Ναι, βέβαια. Καλά το ακούσατε. Το 1971, δεν μας έγγραφαν όλους, κατευθείαν στο γυμνάσιο. Έπρεπε να το διεκδικήσουμε και φυσικά κάποιοι, δεν πήγαιναν ποτέ!

Γράμμα από την Κύπρο. Ιστορίες της νιότης ...από τη Βέροια. Μαυρομιχάλη 46

Του Αναστάσιου Μπαλτζίδη

(Μαυρομιχάλη 46 - Φωτογραφία Παναγιώτη Ζέρβα από τις "Παλιές φωτογραφίες της Βέροιας)

     Η επιστροφή στο σπίτι, μετά το σχολείο, ήταν πάντα μια απόλαυση. Πετώντας σαν το σπουργίτι, ανέβαινα το χωματόδρομο, που το χειμώνα τον έσχιζαν τα νερά της βροχής και το καλοκαίρι, γινόταν σκληρός σαν πέτρα. Τα νερά της βροχής, παρέσερναν το κοκκινόχωμα, από το ύψωμα απέναντι από το σπίτι και ο δρόμος, έπαιρνε την απόχρωση του πλίνθινου τούβλου. Καθημερινά, τον διέσχιζαν εκατοντάδες άνθρωποι και ζώα. Ανηφόριζαν και κατηφόριζαν, από τις πάνω γειτονιές της Βίλας του Βικέλα, εκεί όπου βρίσκονταν «πάλαι ποτέ (1)», οι λαϊκές συνοικίες της πόλης.

Γράμμα από την Κύπρο. Δυο δρασκελιές μονάχα

Του Βασίλη Χαραλάμπους

Τέσσερα ποιήματα

Δυo δρασκελιές μονάχα

______________

Κατατρεγμένος

από του χρόνου τη μάνητα

στη μεγάλη χαράδρα

που ξακολουθεί να θαμποφέγγει.

Πιθανολόγημα

παρήγορο και τούτο

για κείνα

που σωρό

στραβά έχει πάρει.

Δυο δρασκελιές μονάχα

και στου κυπαρισσώνα το έβγα

τ' απέραντο ξέφωτο.

Γράμμα από την Κύπρο. Ίσαμε ν' ανέβει

Του Βασίλη Χαραλάμπους

Τέσσερα ποιήματα

Ίσαμε ν' ανέβει

_______

Καθώς

ανηφορίζει

στις απάνω γειτονιές

αραδιάζει στις αυλές

με τ΄ανθισμένα λούλουδα

τους τόσους καημούς του.

Ίσαμε ν΄ανέβει

στο ξωκλήσι τ' Άη Λια

ετούτος

ο άγνωρος διακονιάρης

για λίγο ξέφωτο

στην πολύπικρη βιοτή του.

Λίγες δρασκελιές

ακόμα

και θ' ανταμώσει

με τους ήχους

του παπά καλόγερου

αψηλά στον Άη Λια.

Γράμμα από την Κύπρο. Που ζωγραφεί θαρρείς ακόμη

Του Βασίλη Χαραλάμπους

Τέσσερα Ποιήματα

Που ζωγραφεί θαρρείς ακόμη

___________

Ίσαμε

που θυμώμαστε καμιά φορά

το φτωχό εκείνο Θεόφιλο

που ζωγραφεί θαρρείς ακόμη

στης Λέσβου τα στενά δρομάκια

που στα τόσα της καλτερίμια

καημοί ξαποσταίνουν.

Κάπως

έτσι και μεις

ολόϊδια σαν και κείνους

που με το πρώτο φεγγαρίσιο φως

της μέρας λησμονούν το φέγγος.

Γράμμα από την Κύπρο. Κάπως έτσι

Του Βασίλη Χαραλάμπους

Τέσσερα Ποιήματα

Κάπως έτσι

_______

Ο ήλιος

σιωπηλός και πάλι

σκιαγραφεί

τους διαβάτες

στο ξέφωτο .

Παρέκει

τα δένδρα

ανέμελα καρπίζουν

αφημένα

στο μόνο πράγμα

που είναι μαθεμένα να φτιάχνουν

κι΄ολοτρίγυρα

το φεγγάρι παραμονεύει

λαφροπατώντας

και κείνο

τάχα τον ήλιο ν΄αντιγράψει

για τους διαβάτες

που θα ξωμείνουν να νυχτοπορούν.

Κάπως έτσι

και στη δικιά μας βιοτή

ένα φεγγάρι

πάντα παραμομεύει

στη νυχτιά ν΄αντιγράψει

το διάβα του ήλιου.

Γράμμα από την Κοζάνη. Το μαχαίρι

Του Παύλου Μαρκόπουλου

(Το μαχαίρι της ιστορίας)

     Όταν ο πατέρας μου αφού επέστρεψε από το στρατό, έπρεπε οι γονείς του να τον αρραβωνιάσουν. Έτσι ο προξενητής, ανέλαβε να κάνει το προξενιό. Πήγε τα σημάδια* στο μαντίλι και ζήτησε το κορίτσι, από τους γονείς του.

Γράμμα από την Κύπρο. Μήπως δεν μας γνωρίσεις Πενταδάκτυλέ μου

Του Βασίλη Χαραλάμπους

(Τέσσερα ποιήματα)

Μήπως δεν μας γνωρίσεις Πενταδάκτυλέ μου
_______________________

Δεν είναι φτιαγμένος
ο γέρο-Πενταδάκτυλος
από χώμα και βράχια
είναι το ίδιο φτιαγμένος
όπως η Επτάλοφος και τ΄ Αϊβαλί.

Γράμμα από το Αγρίνιο. Δεκαπενταύγουστος 1935

Του Γιώργου Παληγεώργου

(Το χάραγμα πάνω από την πόρτα στο Αρχονταρίκι)

     Τόχανε συνηθίσει όλοι τους. Όλοι τους ήξεραν, πως μόλις έμπει ο Αύγουστος, ο Νίκος* θα σελώσει τη φοράδα και θα φύγει, για την Παναγία, στο Λιγοβίτσι[1]. Τα τελευταία χρόνια, ο Νίκος - πολλά καλλικέλαδος - τόχε ρίξει στην ψαλτική. Μετά που τέλεψε το σκολαρχείο, σπάνια έχανε λειτουργία. Τ’ άρεζε η ψαλτική, τ’ άρεζε νάναι και με κόσμο. Είν’ απαραίτητο νάχουμε αξίες και μ’ αυτές να πορευόμαστε στη ζωή και στον αγώνα μας, έλεε στο μικρό του αδερφό, κάθε τόσο. Αυτό τόχε ακούσει απ’ το σκολάρχη, τόχε χωνέψει κι ο ίδιος.

Γράμμα από την Κύπρο. Ιστορίες της νιότης ...από τη Βέροια. Το πάρτι.

Του Αναστάσιου Μπαλτζίδη

(Οι Beatles - απο την ιστοσελίδα thebeatles.com)

     Το καλοκαίρι του 1972, δευτέρα γυμνασίου, σε πλήρη εφηβεία, με τις ορμόνες να κτυπάνε μπιέλα, αποφάσισα να κάνω ένα πάρτι. Ήταν τα Σκαθάρια (1) που με ενέπνευσαν, ήταν οι φίλοι μου που το επιθυμούσαν τόσο, ήταν που το θεωρούσαν απαγορευμένο και αμαρτωλό, σύμφωνα με το κατηχητικό και το μάθημα των θρησκευτικών, δεν το γνώριζα, ούτε και με πολυενδιέφερε. Ξεκίνησα ανακοινώνοντας το στους γονείς μου, που το δέχτηκαν σχετικά ήπια. Φυσικά δεν τους εξήγησα και πολλά-πολλά, για το τι σκόπευα να κάνω.

Γράμμα από την Κύπρο. Ιστορίες της νιότης ...από τη Βέροια. Πρωτομαγιά

Του Αναστάσιου Μπαλτζίδη

     Ξύπνησα πολύ πρωί, για να ετοιμαστώ για την πρωτομαγιάτικη εξόρμηση. Ήταν μια από τις πιο όμορφες στιγμές του χρόνου. Ο πατέρας από το πρωί, έζεψε την Κούλα στο κάρο. Εκείνη, λες και το κατάλαβε ότι θα πηγαίναμε στο χωράφι, όλοι μαζί, κουνούσε καμαρωτή την χαίτη και την ουρά της. Κούλα ήταν το όνομα της φοράδας μας, που αποτελούσε βασικό στοιχείο της οικογένειας. Αυτή πηγαινόφερνε τον κυρ-Αλέκο στα χωράφια, αυτή τραβούσε το φορτίο των φρούτων, για το εργοστάσιο συσκευασίας ή τα ψυγεία. Αυτή ήταν η ιπποδύναμη, του αγροτικού κόσμου του κυρ-Αλέκου, το 1972!

Γράμμα από την Κύπρο. Ιστορίες της νιότης ...από τη Βέροια. Η Κυριακή

Του Αναστάσιου Μπαλτζίδη

     Κυριακή πρωί και η λειτουργία, στην ενοριακή εκκλησία του Αποστόλου Πέτρου και Παύλου ή Μητρόπολη, έχει τελειώσει. Τα παιδιά έχουν πάρει το αντίδωρο, φιλώντας το χέρι του παπα-Γιάννη. Δυο ώρες στο ψαλτήρι, με το «Κύριε Ελέησον» και το «Παράσχου Κύριε», το στομάχι άρχισε να διαμαρτύρεται. «Τον άρτον ημών τον επιούσιον», μοίραζε ο παπα-Γιάννης, όπως έλεγε και το «Πάτερ Ημών»!

Γράμμα από το Αγρίνιο. Περιμένοντας τους χειμώνες...

Του Γιώργου Παληγεώργου

(Ο πατέρας φαντάρος)

     Τον θυμάμαι όσα χρόνια είναι κι η ζωή μου. Μνήμες σκόρπιες κι ανολοκλήρωτες, αλλά και μνήμες γεμάτες, ταχτοποιημένες με τάξη. Τον θυμάμαι νάναι παρών στις δυσκολίες κι οι δυσκολίες να φεύγουν. Νάναι παρών στον κίνδυνο κι ο κίνδυνος να λιγοστεύει. Νάναι παρών στο πένθος και το πένθος να παίρνει το σωστό του μέγεθος. Νάναι παρών στη χαρά κι η χαρά νάχει το νόημά της.

Γράμμα από την Κύπρο. Ιστορίες της νιότης ...από τη Βέροια. Καβάλα στο όνειρο.

Του Αναστάσιου Μπαλτζίδη

(Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Θεσσαλονίκης κάποτε - από την ιστοσελίδα odigosagoras2.wordpress.com)

     Ο σταθμός του τρένου έσφυζε από κίνηση. Νέοι και γέροι, ανεβοκατέβαιναν στα βαγόνια της γραμμής, για τη Στουτγάρδη της Γερμανίας. Άλλοι πήγαιναν για να δουλέψουν, άλλοι για να δουν αγαπημένα πρόσωπα, άλλοι για διακοπές και μερικοί σαν και μένα, για σπουδές στο εξωτερικό. Ανέβηκα στο βαγόνι της δεύτερης θέσης, με τις καμπίνες όπου στοιβάζονταν έξι-έξι τα άτομα και τις σχάρες για τις αποσκευές, επάνω από τα κεφάλια μας, γεμάτες από βαλίτσες και τσάντες.

Γράμμα από την Κύπρο. Ιστορίες της νιότης ...από τη Βέροια. Το ημιυπόγειο.

Του Αναστάσιου Μπαλτζίδη

     Πειρασμός πάντα το άγνωστo και η ιστορίες που το συνοδεύουν, ειδικά για την περιέργεια των πιτσιρικάδων, που η φαντασία τους δημιουργεί γίγαντες και νεράιδες. Το ημιυπόγειο του κτιρίου, βρισκόταν αριστερά από την μαρμάρινη σκάλα, που οδηγούσε στην είσοδο του πρώτου ορόφου. Τα σκαλιά κατέβαιναν απότομα και οδηγούσαν μπροστά από μια βαριά δίφυλλη εξώπορτα από ξύλο, με τα σημάδια του χρόνου, χαραγμένα επάνω της. Τα πλατυκέφαλα καρφιά (1) στην επιφάνεια της πόρτας, προσδίδαν ένα δέος, που ξαναζωντάνευε τις ιστορίες των φυλακισμένων, του εμφυλίου πολέμου.

Γράμμα από την Κύπρο. Ιστορίες της νιότης ...από τη Βέροια. Το Δημοτικό.

Του Αναστάσιου Μπαλτζίδη

     Ο ήχος του σχολικού ηλεκτρικού κουδουνιού, αντήχησε στους γύρω δρόμους και φυσικά στην οδό Μαυρομιχάλη. Κανένας από τους μαθητές, που κατοικούσαν σε αυτόν το δρόμο, δεν έκανε τον κόπο να περπατήσει περιμετρικά, για να μπει από την κεντρική είσοδο του Δημοτικού. Το Τρίτο και Τέταρτο Δημοτικό Σχολείο της εποχής, ήταν κτισμένο, σε περίοπτη θέση, στην άκρη ενός φυσικού υψώματος, με θέα την πλατεία Ωρολογίου και τον κάμπο της Βεροίας. Βλέπεις την εποχή μας, το ύψος των τούρκικων οντάδων της περιοχής, επέτρεπε αυτή την υπέροχη θέα.

Γράμμα από την Κύπρο. Ιστορίες της νιότης ...από τη Βέροια. Η εξερεύνηση.

Του Αναστάσιου Μπαλτζίδη

(Φωτογραφία sendmealetter007.blogspot.com)

     Κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου, ο ποταμός αποτελούσε ένα παιδικό παράδεισο. Τα γάργαρα νερά του κυλούσαν, άλλοτε ορμητικά και σκοτεινά, άλλοτε πάλι απλώνονταν στην κοίτη και σε άφηναν να κοιτάξεις την ψυχή του. Ο παιδικός ίσκιος διαγραφόταν στην επιφάνεια του ήρεμου νερού και καθώς αυτή αντανακλούσε τις ηλιαχτίδες, η παιδική φαντασία σε ταξίδευε σε μυστικά μονοπάτια.

Γράμμα από τη Βέροια. Ιστορίες από την Κίσσαμο. Όταν έφαγαν γάιδαρο στην Κίσσαμο.

Του Ανδρέα Μαρολαχάκη

     

     Ζούσαμε σε μια εποχή, που κύριο χαρακτηριστικό της ήταν, η έλλειψη δημοκρατίας. Ήμασταν η άτυχη γενιά, που σε όλη τη διάρκεια της σχολικής μας εκπαίδευσης, δεν γνωρίσαμε στην πράξη, τι ακριβώς ήταν οι εκλογές. Ακούγαμε σποραδικά, από χαμηλόφωνες συζητήσεις των μεγαλυτέρων, για τα πολιτικά κόμματα, που υπήρχαν πριν από το τρέχον καθεστώς και είχαμε μια ομιχλώδη άποψη (και μόνο θεωρητική) για τη δημοκρατία και τη λειτουργία της. Γενικά, είχαμε «μεσάνυχτα» από πολιτική κι ελάχιστα γνωρίζαμε, για τα κέντρα των αποφάσεων κι ακόμη λιγότερα, για το τι συνέβαινε έξω από τη χώρα μας.

Γράμμα από την Κύπρο. Ιστορίες της νιότης ...από τη Βέροια. Οδός ονείρων!

Του Αναστάσιου Μπαλτζίδη

(Η οδός ονείρων - Μαυρομιχάλη - τότε. Φωτογραφία Παναγιώτη Ζέρβα)

     Οι φωνές και τα γέλια των παιδιών, ξεσήκωναν τον κόσμο, από τα διαμερίσματα της διπλανής πολυκατοικίας, απέναντι από το Βήμα του Αποστόλου Παύλου. Κάποιοι βγαίνανε στα μπαλκόνια, για κάνουν την παρατήρηση τους: «Σωπάστε λίγο καλέ! Ησυχάστε! Τι φασαρία είναι αυτή;». Μα τα παιδιά συνέχισαν απτόητα το παιχνίδι τους.

Γράμμα από την Κύπρο. Ιστορίες της νιότης ...από τη Βέροια. Οδός Μαυρομιχάλη, ο δρόμος της τρυφερής νιότης

Του Αναστάσιου Μπαλτζίδη

(Στις όχθες του “ποταμού”)

     Ρεμβάζοντας, από το παράθυρο της τουρκοκατοικίας, στο μέσο της οδού, απέναντι από το τμήμα του Τριπόταμου που την διασχίζει, το όνειρο της παιδικής Αμαζονίας, έπαιρνε σάρκα και οστά. Το νερό του ποταμού, άλλοτε κυλούσε ήσυχο, στην υπερυψωμένη κοίτη του και άλλοτε ορμητικό, κατέκλυζε τις οχθες και ξεχύνονταν σαν χείμαρρος, στην οδό Μαυρομιχάλη, μετατρέποντας την σε κανάλι.

Γράμμα από την Κύπρο. Ιστορίες της νιότης ...από τη Βέροια. Απογευματινός περίπατος στον Αλιάκμονα

Του Αναστάσιου Μπαλτζίδη

(Το φράγμα και η γέφυρα του Αλιάκμονα όπως ήταν την εποχή της ιστορίας μας. Φωτογραφία από τη wikimapia.org)

     Ήταν ένα απόγευμα του Ιουλίου, γύρω στις πέντε, όταν πάρθηκε η απόφαση, να πάμε περίπατο στον Αλιάκμονα, με το ποδήλατο. Το καινούργιο μου ποδήλατο και ο φίλος μου ο Αντωνάκης, ένα χρόνο μικρότερος, είχαν στο αίμα τους την περιπέτεια. Το ποδήλατο γυάλιζε, κάτω από τις απογευματινές ακτίνες, με τα καθρεφτάκια του, το κουδουνάκι του και την σχάρα στο πίσω μέρος.

Γράμμα από την Κύπρο. Ιστορίες της νιότης ...από τη Βέροια. Η πρώτη επίσκεψη στο πεδίο βολής του Προφήτη Ηλία

Του Αναστάσιου Μπαλτζίδη

(Προφήτης Ηλίας - φωτογραφία από το Βεροιώτη)

Ο Τριπόταμος

     Εκείνο το πρωινό, έμεινα χωρίς επιτήρηση στο σπίτι... ελεύθερος από κάθε μορφή γονικής καθοδήγησης. Ο διάβολος το κατάλαβε και άρχισε τις προκλήσεις του...

Γράμμα από το Αγρίνιο. Ο Καράς και τα πράματα (το δάκρυ τ’ αλόγου)

Του Γιώργου Παληγεώργου

(Φωτογραφία από το ιστολόγιο "Χρονολόγιο FB" τροποποιημένη)

     Ήτανε τ’ αψηλότερο απ’ τα πράματα κι όλοι το θάμαζαν κι οι δικοί και το συγγενολόϊ κι οι γειτόνοι κι ο πάσα ένας που τ’ απάνταε στη στράτα, στο καματίκι του χωραφιού, στη βοσκή, στα κορίτια του πηγαδιού ή στη λούτσα άμα ποτίζονταν. Πράματα τότες στο χωριό έλεγαν πάσα ζωντανό, εξόν απ’ τις κότες, τα γατιά και τα σκυλιά. Πράματα έλεγαν τα γιδοπρόβατα και τα γουρούνια, πράματα έλεγαν και τα γομάρια (γαϊδούρια) και τ’ αλογομούλαρα και τα γελάδια. Τα γιδοπρόβατα και τα γουρούνια τα ξεχώριζαν και τ’ ονομάτιζαν λιανά πράματα και τα επίλοιπα χοντρά πράματα… Κι άμα ρώταγαν, “πώς πάν’ τα πράματα;” για το πώς είναι τα ζωντανά ήταν η γνοιάση τους.